In juni is de “Wet tegenbewijsregeling box 3” aangenomen in de Tweede Kamer. Blijkens onder andere de Kamerstukken komt in juli het formulier “Opgaaf werkelijk rendement” (OWR) beschikbaar. Door indiening van dat digitale formulier kan een vermindering van box 3-heffing gevraagd worden. Een vermindering is aan de orde als aangetoond kan worden dat het werkelijke rendement van het box 3-vermogen in een kalenderjaar lager was dan het wettelijke forfaitaire rendement. 

De Belastingdienst heeft eerder al brieven met uitleg gestuurd aan iedereen met box 3-inkomen. In juli volgt voor iedereen met box 3-inkomen een attentiebrief over het formulier OWR: voor welke jaren het kan worden ingediend, hoe dat moet gebeuren en binnen welke termijn. Er kan geen nadeel voor belastingplichtigen optreden, dus bij een hoger werkelijk rendement in een jaar wordt niet extra geheven. In dit artikel behandelen we achtergronden en aandachtspunten rond het formulier OWR.

Per kalenderjaar invullen

Iedere belastingplichtige die dat wil kan per kalenderjaar jaar het digitale formulier indienen. Dat geldt in ieder geval voor de belastingjaren vanaf 2021. Voor eerdere belastingjaren vanaf 2017 is het afhankelijk van ingediende bezwaren en verzoeken en de uitkomst van nog lopende procedures bij de Hoge Raad. Het is alleen zinvol en nodig het formulier in te vullen over een kalenderjaar waarin het werkelijk rendement naar verwachting (veel) lager is geweest dan het forfaitaire rendement. Dat kan per persoon anders zijn, afhankelijk van de omvang en samenstelling van het box 3-vermogen.

Het is dus nodig per kalenderjaar gegevens en bewijsstukken van het werkelijk rendement te verzamelen voor wie verwacht in een jaar of meer jaren een lager werkelijk rendement over box 3 vermogen te hebben dan het in de aangiften vermelde forfaitaire rendement. Extra bankgegevens kunnen nodig zijn indien uit jaaroverzichten de effectenmutaties gedurende het kalenderjaar niet duidelijk blijken. Ook bij vastgoedportefeuilles met mutaties gedurende het kalenderjaar is meer nodig dan alleen de begin- en eindwaarde in het jaar

Berekening werkelijk rendement

Het formulier OWR maakt zelf berekeningen aan de hand van de ingevulde gegevens .Er is al veel geschreven over hoe het werkelijke rendement berekend wordt. Tot het werkelijke rendement behoren:

  1. Reguliere voordelen op basis van het kasstelsel (onder andere daadwerkelijk in het kalenderjaar genoten rente, dividend en huur).
  2. Vermogensaanwas op basis van vermogensvergelijking (in het kalenderjaar behaalde verkoopresultaten en waardemutaties, dus zowel gerealiseerde als ongerealiseerde waardemutaties).
  3. Negatieve reguliere voordelen: betaalde rente van schulden in box 3. Met andere kosten mag geen rekening gehouden worden. Boeterente is volgens de aangenomen Wet niet aftrekbaar.

Het gaat daarbij om het totale box 3-vermogen. Denkbaar is dus dat er bijvoorbeeld in 2022 (het enige slechte beursjaar van de afgelopen jaren) een waardedaling is van de effecten, maar dat daartegenover waardestijging van bijvoorbeeld vastgoed staat.

Verder is van belang dat geen rekening wordt gehouden met het heffingvrij vermogen. Vooral voor vastgoedbezitters is een groot nadeel dat geen rekening gehouden mag worden met onderhoudskosten. Daarover zijn al procedures bij de Europese Rechter aangekondigd, maar het zal nog jaren duren voordat duidelijk is of die goed aflopen. Vastgoedbezitters met veel onderhoudskosten zullen als het de kosten en moeite waard is bezwaar moeten maken tegen definitieve aanslagen indien het formulier OWR te weinig oplevert vanwege de niet-aftrekbaarheid van onderhoudskosten.

Voor bankrekeningen en effecten zal het werkelijke rendement vaak goed te bepalen zijn aan de hand van jaaropgaven van banken. Soms bevatten die jaaropgaven van effecten echter niet de resultaten uit verkopen tijdens het jaar. Ingeval van vorderingen en schulden zal het meestal gaan om de werkelijke rente, tenzij discussie mogelijk is over de zakelijkheid van de rente en de waarde van de vordering of schuld. 
 

Werkelijk rendement op box 3-woningen

Speciale regels gelden voor box 3-woningen, zoals vakantiewoningen:
 

Indieningstermijnen

Volgens aankondigingen is er na ontvangst van de attentiebrief van de Belastingdienst ruimschoots de tijd voor het indienen van het formulier OWR:
 
  1. Belastingplichtigen die het formulier zelf invullen en indienen hebben daarvoor 13 weken de tijd.
  2. Belastingplichtigen die het via een fiscaal dienstverlener zoals Lansigt laten indienen, hebben 26 weken de tijd.
Daarna volgen definitieve aanslagen. Daartegen kan op de gebruikelijke manier binnen 6 weken bezwaar worden gemaakt. Ook dan nog het formulier OWR worden ingediend als dat niet eerder gedaan is.
 

Acties

Na ontvangst van de attentiebrief van de Belastingdienst kan per jaar het digitale formulier OWR ingevuld en ingediend worden (volgens aankondigingen vanaf juli). 
Voor wie in box 3 voornamelijk effecten bezit, is het wellicht slechts zinvol om het formulier over 2022 in te dienen, omdat 2022 een slecht beursjaar was. Maar dat hangt uiteraard af van ieder specifieke effectenportefeuille en overige box 3 vermogen. 
 
Van belang is te zorgen voor het tijdig verzamelen van gegevens om het formulier te kunnen invullen. Als u Lansigt inschakelt voor het invullen en indienen van het formulier beperkt een complete aanlevering van gegevens de tijdsbesteding en dus de kosten van het opstellen en indienen van het formulier.
 
drs. Wim de Kok

26 juni 2025
Geplaatst in: Nieuws, Blogs