Natuurlijk doen de grote spelers het. Albert Heijn doet het met zijn sinaasappel­sap. Verstegen doet het met zijn nootmuskaat. Maar ook mkb’ers en start-ups doen het. Zo doet Moyee het met zijn koffie en RightOrigins met zijn chocola. Wat hebben zij gemeenschappelijk, vraagt u zich wellicht af. Het antwoord: zij maken allemaal gebruik van blockchain. Hoe dan? Zij gebruiken blockchain om transparantie in de keten te verbeteren en daarmee het vertrouwen van consumenten in de herkomst van producten te vergroten.

Verderop licht ik verder toe hoe bedrijven transparantie in de keten verbeteren. Maar ik start met de Bitcoin, een van de eerste en waarschijnlijk de bekendste toepassing van blockchain.

Bitcoin en blockchain

Het klinkt wellicht onwerkelijk, maar er zijn nog steeds regio’s in de wereld waar mensen niet in staat zijn om een bankrekening te openen. Omdat ze geen identiteitsbewijs kunnen over­leggen of de kosten voor het aan­houden van een bankrekening gewoon­weg te hoog zijn.

Bitcoin is oorspronkelijk ontworpen om dit probleem op te lossen. Bitcoin is een digitaal betaalmiddel, een crypto­currency, waarmee je goederen kunt kopen bij leveranciers die Bitcoin accepteren. Maar ook kun je Bitcoin naar iemand anders overmaken, zónder dat je daarbij een bank nodig hebt! Die wordt gewoonweg uitgeschakeld.

Hoe? Door gebruik te maken van block­chain als onderliggende technologie. Iedere blockchain bestaat onder de motorkap namelijk uit: gedistribueerde databases, ‘blocks’ met transacties, encryptie (hashing) en het consensus-mechanisme. Ontzettend interessant natuurlijk, voor sommigen. Maar veel interessanter is wat het effect is van het gebruik van blockchain-technologie.

Het effect van blockchain

De essentie van blockchain is dat transacties voor eens en voor altijd worden vastgelegd én het onmogelijk is om deze transacties te verwijderen. Dat geldt voor alle type transacties: een medische behandeling van een patiënt, een goederenlevering, onderhoud aan een vliegtuig en ja, ook van een Bitcoin-betaling.

Het simpele feit dat binnen een block­chain informatie onweerlegbaar, niet-verwijderbaar en permanent aanwezig is, biedt vele toepassingsmogelijkheden. Zeker als u in aanmerking neemt dat informatie uit een blockchain vrij eenvoudig kan worden ontsloten en visueel kan worden gemaakt.

Moyee Coffee en RightOrigins

Stel je voor dat je een bedrijf hebt dat fairtrade koffie verkoopt. Je doet er alles aan om koffieboeren een eerlijke prijs te geven, omdat momenteel de winst in de zakken van enkele grote multinationals verdwijnt. Je doet daarom zaken met kleine lokale partijen en speciale branderijen, dicht bij de boeren. Je handel gaat vrij goed. Veel klanten hebben vertrouwen in je aanpak, maar je hebt ook hier en daar last van zwartkijkers. Je wilt dolgraag aantonen dat je écht op een fairtrade manier zaken doet. Niet alleen om de criticasters de mond te snoeren, maar vooral omdat je van mening bent dat ‘wie goed doet, goed ontmoet’. Dan zou je het volgende kunnen doen: je print op ieder pak koffie een QR-code. Het scannen van de code presenteert je de volgende informatie: welke koffieboer de koffie in het pak heeft geproduceerd, waar die is gebrand en wat voor prijzen ervoor zijn betaald.

Verre toekomst­muziek? Voor Moyee Coffee in ieder geval niet. Kijk maar eens op: blockchain.fairchain.org.

Een ander mooi fairtrade voorbeeld is het initiatief van rightorigins.com. Zij zetten blockchain in zodat cacaoboeren in India hun eigen merk chocola kunnen verkopen. Het scannen van de QR-code op de chocoladereep geeft informatie over de boer en de locatie. Je kunt zelfs met de reep ‘praten’. Na het scannen van de QR-code opent er namelijk een vraag- en antwoordscherm, qua look and feel vergelijkbaar met een Whats­App-scherm. Als je de chocoladereep vraagt: ‘Wat kan ik met jou doen?’, dan krijg je als antwoord een link naar een website met chocoladerecepten.

Google

Even googelen op ‘Albert Heijn en sinaasappelsap’ of ‘Verstegen en noot­muskaat’ in combinatie met blockchain zal vergelijkbare resultaten opleveren. En als je dan toch achter Googles zoekmachine zit, probeer ook eens: Porsche, PostNL, Stemmen tellen en Rabobank in combinatie met blockchain. Nog een laatste tip: zoek op ‘blockchain babies’.

Blockchain en het mkb

Blockchain is een nieuwe techno­logische ontwikkeling. Niets meer, niets minder. En net zoals iedere nieuwe technologie biedt het nieuwe toepassings­mogelijkheden. Is het daarbij belangrijk om te weten wat blockchain is? Het helpt, maar nog belangrijker is om in te schatten wat blockchain voor je eigen organisatie kan of zal betekenen.

Krijgt u ermee te maken? De geschetste voorbeelden in dit artikel maken duidelijk dat blockchain impact heeft op de uitwisseling van data in de keten, in de supply chain. Aangezien mkb-bedrijven een zeer belangrijk onderdeel zijn in de keten, ligt het antwoord voor de hand.

Marcel van Heeswijk
Project- en verandermanager bij Move Beyond
Blockchain start-up coach at Brightlands Innovation Factory

16 mei 2019
Geplaatst in: Nieuws, Magazine Sigt